Bademcik Hastalıkları ve Ameliyatı

Bademcik (Tonsil) Hastalıkları ve Ameliyatı (Tonsillektomi)

Bademcikler, ağız içinde yer alan ve bağışıklık sisteminin bir parçası olan lenf düğümleridir. Küçük dilin her iki yanında yerleşen , boğaz muayenesinde görülebilen dokulardır.

Bademcik enfeksiyonu (Tonsillit):

Akut enfeksiyonlar : Yüksek ateş, yutma güçlüğü, boğaz ağrısı, eklem ve vücut ağrıları, boyunda ağrılı şişliklerle karakterizedir. Viral veya bakteriyel olabilir. Bakteriyel kökenli bademcik iltihaplarında en sık etken Beta Hemolitik Streptokoklar olup , halk arasında ‘Beta’ olarak da bilinir. Muayene ile her zaman viral veya bakteriyel ayrımını yapmak mümkün olmayıp genelde kan tetkikleri veya boğaz kültürü ile mümkündür. Beta hemolitik streptokok enfeksiyonları antibiyotik ile tedavi edilirken, viral kaynaklı enfeksiyonlarda antibiyotiğe gerek olmayıp konservatif tedavi( ağrı ve ateş kontrolü+bol sıvı tüketimi+ istirahat) önerilir. Beta hemolitik streptokok enfeksiyonları , diğer bakteriyel etkenlere göre komplikasyonlu bir seyir gösterebilir. Eklem romatizması, kalp romatizması gibi komplikasyonlar günümüzde sık görülmeyip geçmiş yıllarda Beta enfeksiyonuna bağlı sık görülmekteydi.

Özellikle kalp hastalığı olan çocuk ve yetişkin hastalarda beta hemolitik kaynaklı bademcik enfeksiyonlarına dikkat etmek gerekir. Bu hastalarda enfeksiyon etkeni, enfektif endokardit gibi kalp rahatsızlığına neden olabilir.

Bademciklerin muayenede beyaz lekeli görünmesi her zaman ‘ beta hemolitik streptokok enfeksiyonu’ lehine yorumlanamaz .

Kronik enfeksiyonlar: Genel hastalık belirtileri ön planda olmayıp sıklıkla ağız kokusu , sık tekrarlayan veya tam geçmeyen hafif düzeyli boğaz ağrıları ile karakterizedir. Ateş yoktur. Bu hastalar, geçmiş yıllarda , çocukluk döneminde sık tekrarlayan bademcik enfeksiyonları tarifleyebilir. Yıl içinde hafif bağışıklık düşüşlerinde akut enfeksiyon atakları ortaya çıkabilir. Kronik enfeksiyonlarda antibiyotik kullanılmaz ancak semptomatik tedavi yapılabilir. Belirtiler hayat kalitesini etkiliyorsa bademcik ameliyatı düşünülebilir.

Bademcik Büyüklüğü ( Tonsil Hipertrofisi):

Yapısal olmakla beraber bazen hastalıklara da bağlı büyüklük olabilir. Bazen aynı kişide sağ ve sol bademcikler arasında da büyüklük farkı olabilir. Bademciklerin büyük olması aşağıdaki hallerde cerrahi( tonsillektomi) gerektirir.

Çocuklarda ve yetişkinlerde Horlama ve uyku apnesi
Özellikle çocuklarda beslenme ve yutma sorunları
Tek taraflı asimetrik bademcik büyüklükleri

Bademcik Taşları ve kriptler:

Bademciklerimizin üzerleri girintili yapıdadır ve bazı insanlarda bu girintiler daha derin ve oyuk olabilir. Bunların içinde besin artıkları ve bakteriler birikerek beyaz renkli yumuşak kıvamlı hafif pis kokulu kalıntılar oluşturabilir. Genelde ağız kokusu ve ağız hijyeni sorunu yaratan bu durumlarda gargara /boğaz spreyleri , ağız bakımı önerilir. Antibiyotik kullanılmasına gerek yoktur. Hastanın bu birikintileri kendisinin çıkarmaya çalışması tehlikeli olabilir. Bu kalıntılar, zamanla sertleşerek bazen bademcik taşlarına( tonsillolith) dönüşebilir. Bademcik taşları, yutkunurken takılma hissi ve ağrı yapacak kadar sert ve büyük olabilir. Bademcik taşı oluştuğu durumlarda , KBB müdahalesi ile çıkarılması gerekir.

Bademcik Ameliyatında Thermal Welding Yöntemi

Bademcik ameliyatlarında birçok farklı yöntem uygulanmaktadır. Thermal Welding bu yöntemlerden biridir. Bu yöntemin en önemli avantajı hastaların ameliyat sürecini çok daha konforlu geçirmeleridir. Ameliyat ısı enerjisi kullanılarak yapılır. Ameliyat sırasında kanama riski çok azdır. Ameliyat sonrası görülen ağrıyı ve kanamayı yüksek oranda azaltır.

Bademcik Ameliyatı (Tonsillektomi)

Bademcik ameliyatı sıklıkla çocukluk dönemi ameliyatı olup bazı durumlarda yetişkinlerde de yapılabilmektedir.

Bademcik Ameliyatı Ne Zaman Gerekir?

Horlama ve obstrüktif uyku apne sendromu
Tekrarlayıcı bademcik iltihapları:
Yılda 7 atak veya fazla, birbirini takip eden 2 yıl her yıl 5 atak , birbirini takip eden 3 yıl her yıl 3 atak
Sık olmamasına rağmen Yatış gerektirecek kadar ve şiddetli geçirilen bademcik iltihapları
Çoklu antibiyotik allerjisi
Tekrar eden peritonsiller apse
PFAPA Sendromu: tekrarlayıcı aft+periodik ateş+ farenjit+ boyun şişlikleri( servikal adenopati)
Romatizmal kalp hastalığı varlığı
Boğaz kültürlerinde sık beta üremesi ve beta hemolitik streptokok taşıyıcılığı
Ateşli nöbet öyküsü ( Febril Konvülzüyon)
Ağız kokusu ( Halitozis)
Yakın zamanda hızlı gelişenTek taraflı bademcik büyümesi veya bademcik üzerinde şüpheli görüntü( en sık papillom), özellikle boyunda şişlikler de mevcutsa
Konuşma bozukluğu: hiponazal konuşma( genizden konuşma şekli)
Beslenme bozukluğu ve yutma zorluğu( özellikle katı gıdalarda) : Genelde bademciklerin çok büyük olduğu durumlarda görülebilir ve çocuk hastalarda gelişmeyi etkileyecek hale gelebilir.

Bademcik Ameliyatı Hangi Yaşta Nasıl Yapılır?

Bademcik ameliyatı, 3 yaş ve sonrasında yukarıdaki gereklilik hallerinde yapılabilir.

Genel anestezi altında yapılan bu ameliyat KBB nin en sık yapılan çocukluk dönemi cerrahisidir. Yetişkinlerde de yapılabilir. Bademcik ameliyatlarında tarihten bu güne çok çeşitli teknikler kullanılmış olup bugün en sık kullandığımız teknik Termal welding yöntemidir.

Çocuk Hastalarda Ameliyat Öncesi Anestezi Konsultasyonu

Bu cerrahi sıklıkla çocuklarda yapıldığı için , yetişkinlere göre ayrı bir özen ve empati kurmak gerekir. Çocuk psikolojisi yetişkinlerden farklı olduğunda bu süreci olabildiğince konforlu ve atravmatik atlatmak gerekir. Bu yüzden ameliyat öncesi süreçte hastanın olabildiğince rahat olması ve kaygısının azaltılması adına anesteziden destek almaktayız. Cerrahi öncesi değerlendirmede anestezi hekimi aile ile görüşerek bu konuda nasıl bir yol izlendiğini açıklayacaktır.