Burun Kıkırdak / Kemik Eğriliği Septum Deviasyonu

Septum Deviasyonu (Burun Kıkırdak / Kıkırdak Eğriliği)

Nazal septum, burun iç boşluğunu sağ ve sol olmak üzere ikiye ayıran, ön kısımda kıkırdak , arkaya doğru kemikleşen dik yerleşimli bir perdedir. Bu kıkırdak kemik perdenin sağa veya sola doğru eğriliğine ‘septum deviasyonu’ adı verilir ve burunda karşılaştığımız en sık anatomik problemdir.

Bu eğrilik, bazen kalıtsal olmakla beraber bazen de doğum sırasında , bebeklik , çocukluk döneminde buruna alınan travmalarla tetiklenebilir. Yaş aldıkça, başlarda belirgin olmayan eğrilikler yetişkin dönemde bariz hale gelip belirti vermeye başlar.

Septum Deviasyonunda Belirtiler Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

İlk belirti burundan nefes almakta zorlanma ve devamlılık gösteren burun tıkanıklığıdır.

Ancak bir kısmımız ,burun içinde eğrilik olmasına rağmen yıllardır aynı burundan nefes aldığımız için mevcut problemi hissetmiyor olabiliriz. Daha doğrusu aldığımız kısıtlı nefes miktarına alışmış olabiliriz. Bu yüzden burun nefesinin yetip yetmediğini değerlendirmede istirahat sırasında, otururken veya hiçbir efor sarfetmiyorken ki değil ; uyurken veya spor yaparken , efor sarfederken ki burun nefesi yeterliliğini dikkate almak gerekir. Ofisinizde sakince otururken veya bir film izlerken rahat nefes almanıza rağmen aşağıdaki sorunları yaşıyorsanız , burun nefesinizi etkileyen anatomik probleminiz ‘’deviasyon( eğrilik)’’ sizin için sağlık sorunu haline gelmiş demektir. Tedavi gerektirir.

Geceleri ağız açık uyuma
Horlama/ uyku apnesi( geceleri uykuda nefes kesilmesi)
Sabah kalkıldığında boğaz kuruluğu
Efor ve spor sırasında çabuk yorulma ve hava açlığı
Efor kapasitesinde azalma
Yeterli koku alamama
Sık tekrarlayan boğaz kuruluğu/ farenjit ve sinüzit
Başağrısı
Burun kuruluğu ve burun kanamaları
Kulaklarda tıkanıklık ve dolgunluk hissi
Genizden konuşma

Septum deviasyonu, ‘’Septoplasti’’ ameliyatı ile tedavi edilir.

Septum Deviasyonum Var, Ne Zaman Ameliyat Olmalıyım?

Yukarıda sayılan belirtiler varlığında hayat kalitenizi etkiliyorsa ameliyat zamanı gelmiş sayılır. Hayat kalitesinin etkilenip etkilenmediği aşağıdaki maddelerin varlığına göre anlaşılabilir.

Burundaki problemin neden olduğu direkt ve dolaylı nedenlerden ötürü( yukarıda bahsettiğimiz) doktora sık gidiyor olmak
Bu sebeple doktor başvurularından sonra sık ilaç kullanım ihtiyacı ve kullanılan ilaçlara bağlı yan etkiler görüyor olmak
Doktor ziyaretleri nedeniyle okul ve iş hayatından geri kalmak ( sık rapor kullanımı, işe ve derse konsantre olamamak gibi)ve bu nedenle yaşanan sosyal ve akademik sorunlar
Rahat nefes alamamanın getirdiği özellikle uyku sorunu durumlarında kronik yorgunluk ve bitkinlik halleri ve psikolojik etkilenimler
Genç yaşlara rağmen burundan rahat nefes alamamaya bağlı spor kapasitesinde azalma ve buna bağlı hareketsiz yaşam tarzı, kilo alımları

Septoplasti Ameliyatı Hangi Yaşta ve Nasıl Yapılır?

Septoplasti ameliyatı herhangi bir aciliyet yoksa burun gelişimini tamamladığı 17-18 yaşlardan itibaren yapılabilir. Tıbbi aciliyet , travma ve hayat konforunda ciddi sıkıntılar yaratan durumlarda daha erken yaşlarda da özel teknikle septoplasti ameliyatı planlanabilir. Septoplasti ameliyatı için , literatürde belirtilen bir üst sınır olmamakla beraber kronolojik yaştan çok hastanın genel ve tıbbi durumu göz önünde bulundurulur.

Septoplasti ameliyatı ;fonksiyonel cerrahi diye adlandırdığımız tıbbi amaçla yapılan, hastamıza daha konforlu nefes aldırmayı amaçlayan bir ameliyattır. Estetik cerrahi değildir. Sıklıkla genel anestezi altında yapılan burun içi cerrahisidir. Genel anestezi alması riskli veya ileri yaş hastalarımıza nadiren lokal anestezi altında da yapılabilir. Burundaki deformiteye bağlı olmakla beraber cerrahi süresi genelde 1 saat veya daha kısa sürebilir. Çoğu zaman günübirlik cerrahi olarak uygulanabilir. Yani ameliyat sonrası , tıbbi durum elveriyorsa aynı gün içinde taburcu olunabilir. Bu ameliyatlarda her iki burun pasajına silikon hava kanallı tampon konur . Bu tamponlar 2-5 gün içinde çıkarılır.

Septoplasti ameliyatından sonra yüzde ödem ve morluk beklenmez.. Burun dış yüzünde herhangibir kesi izi yoktur.Ameliyatta kullanılan dikişler tamamen burun içindedir ve kendi eriyen dikiştir. Burun sırtında herhangibir bandaj veya alçı kullanılmaz . Burun şeklinde estetik olarak bir değişiklik görülmez. Bazı istisnai durumlarda burun alt çatısında dışarıdan görülen eğrilikler ve burun deliklerindeki asimetrik görüntüler septoplasti ameliyatı ile ayrıca estetik cerrahi yapmadan bir ölçüde giderilebilir.

Septoplasti Sonrası İyileşme Nasıldır?

Septoplasti sonrası iyileşme :

günlük hayata dönüş süreci
burun içi dokuların iyileşme süreci

olmak üzere 2 farklı şekilde yorumlanabilir.

Bu ameliyatlardan sonra hastalarımızın büyük kısmı birkaç gün içinde günlük hayata dönebilir. Ofis ortamında çalışanlarda 3-5 gün, daha ağır iş temposunda çalışanlarda en az 1 hafta istirahat yeterli olacaktır.

Burun içindeki yara yerlerinin iyileşme süreci ise ortalama 3-4 haftayı bulabilir.

Hastanın yaşı/ sigara ve alkol kullanımı/ eşlik eden diğer sistemik hastalıkları ( özellikle şeker hastalığı ve bağ doku hastalıkları) / çalıştığı ve yaşadığı fiziki ortam ve istirahate ayırdığı zaman ve özen iyileşme sürecini etkiler.

Ameliyat Sonrası Erken Dönemde Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Ameliyat sonrası , tamponlar çekilene kadar ki ( genelde ilk 2 gün) süreçtir. Mutlaka ev isitrahati ve yatak istirahati önerilir. Burnunuzu mümkün olduğu kadar mekanik travmalardan korumanız gerekir.

Yatış pozisyonu, mümkünse yüksek yastıkla ve sırt üstü olmalıdır. Yutması kolay yumuşak gıdalar ve bol sıvı alımı konforunuzu artırır. Öne eğilerek iş görmek, uzun süre ayakta , sıcakta kalmak, ağır kaldırmak burun kanamasına neden olabilir.

Bu süre içinde, boğazda hafif tahriş burun tıkanıklığına bağlı beklenebilir. Ayağa kalkınca , öne eğilince , yemek yerken burun deliklerinden hafif sızıntılar olağandır. Bu yüzden taburucu olana kadar ve evde burun altına üst dudağın üzerini temiz tutmak için pansuman materyali flasterle yapıştırılır.

Göz yaşarması, başağrısı , kulaklarda dolgunluk , geniz akıntısı ilk 2 gün beklenebilecek belirtilerdir.

Ameliyat sonrası ertesi gün hafif ılık bir banyo boyunda aşağısı için yapılabilir.

Bu süre içinde doktorunuzun reçete ettiği antibiyotik ve ağrı kesiciler mutlaka kullanmalısınız.

Sigara ve alkol kullanmanız önerilmez.

Ameliyat Sonrası Geç Dönemde Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Tamponların çekilmesinden sonraki süreçtir. Tamponların çıkarılması ile beraber , erken dönemdeki pek çok belirti azalır ve hasta ilk konfor seviyesine ulaşır. Bu dönemden sonra da hasta burnunu travmadan korumaya devam etmelidir. Genelde ilk 1 ay burna darbe almamaya özen göstermek gerekir. Tamponlar çekildikten sonra da ara ara ilk günler kadar olmasa da burun deliklerinden sızıntı olabileceğini bilmek gerekir. Bu dönemde burun sümkürmesi yapmak kanamaya neden olabilir.

Normal gıdaya , çok sıcak olmamak kaydıyla dönülebilir. Banyo komple yapılabilir. Günlük hayat ritmine istirahati ihmal etmemek kaydıyla dönülebilir. Ağrı kesici ihtiyacı genellikle tamponlar çıkarıldıktan sonra azalır.

1 hafta sonra normal ritimde yürüyüş yapılabilir. Ancak tempolu koşu, fitness, ağırlık çalışmak veya takım sporlarına 1 aydan önce mümkünse başlamamak gerekir.

Sigara ve alkol kullanmamak gerekir.

Burun tamponları çıkarıldıktan sonra iyileşme sürecinin 2 önemli unsuru burun içi ödem ve kabuklanma bizi beklemektedir. Bu yüzden her iki burun pasajına bu dönemde deniz suyu gibi izotonik spreyler, yumuşatıcı yağlı damlalar kullanılır.

Bu süreçte yapılan 2. Ve 3. Kontrollerle burun içinde biriken akıntılar ve kabuklanmalar temizlenir ve iyileşme süreci takip edilir.